“Efendim” dedi. Eğer gözünde lütuf bulduysam, lütfen hizmetçinizin yanından geçmeyin.
[Burada “Efendim” olarak tercüme edilen kelime Adonay (אֲדֹנָ֗י), genellikle Tanrı için kullanulan bir kelimedir43] Daha önce bahsedildiği gibi Tanrı, Avraam’a hasta ziyareti için gelmişti. İlahi Kutsiyet hala Avraam’ın evindeydi ve Avraam konuklarıyla ilgilenmek için İlahi Kutsiyet’in huzurundan ayrıldı.44
Avraam, bu üç meleğin birbirine saygı gösterdiğini gördü ve onların sıradan kişiler olmadığını anladı. Önemli kişiler, kendilerinden daha düşük statüye sahip olsalar bile herkese saygı gösterir. Küçük insanlar ise, kimseye saygı göstermez, kibirleri kimsenin kendilerinden önemli olmadığını düşünmelerini sağlar.
Melekler yürürken, üçü arasındaki en büyüğü olan Mihael ortada, Gavriel sağında, Rafael solundaydı. Üç kişi birlikte yürüyorsa, en önemli olanı ortada, diğerleri yanında yürür.45
Bu kural, insanlar binek üzerindeyken de yerine getirilmelidir. İki bilgin, Levi ve Rabba’nın birlikte binek üzerinde olduklarını okuruz. Levi’nin eşeği heyecanlanır, Levi hakimiyeti geri alamaz ve Rabba’yı geçer. [Levi, Rabba’nın öğrencisi olduğu için] Rabba, Levi’nin bunu bilerek yaptığını düşünerek öfkelenir. Levi, af isteyene kadar Rabba’nın derslerine katılamaz.46
Bu durum, Talmud’un “Yolda hürmet kuralları olmaz” öğretisi ile çelişiyor gibi görünmektedir.47 Bu durum sadece insanlar ayrı seyahat ediyorlarsa ve yan yana gitmeyecekleri bir yere geldiklerinde geçerlidir. Bir mezuza gerektiren bir evde olmadıkları sürece bir kişi diğerine saygı göstermek zorundadır [önden gitmesine izin vererek]. İnsanlar birlikte seyahat ederken, yolda olsalar bile, aynı meleklerin yaptığı gibi birbirlerine saygı göstermek zorundadır.48
Yolcu arabasında seyahat ederken bile, bir öğrenci öğretmenini onurlandırmalıdır. “Yolda hürmet kuralları olmaz” kuralı sadece iki görev arkadaşı (meslektaş) varsa ve biri diğerinden daha büyükse geçerlidir. Bir öğrenci ise daima öğretmenine saygı göstermelidir.49
Avraam, günahkar bile olsa, genellikle tüm yolculara konukseverlik gösteriyordu. Birçok durumda, nazik biçimde ikna ederek onların yollarını değiştirmelerini sağlıyordu. Ama şimdi, İlahi Kutsiyet onun çadırındayken, günahkarlarla ilgilenmek için O’nun yanından ayrılmak istemedi. Bu nedenle, onları karşılamaya koşmadan önce onların iyi kişiler olduklarını anladı.
NOTLAR:
43. [Bu, Yahudi Kanunu’na göre İlahi bir isim kabul edilir. Karşılaştır: Yad, Yesodey HaTorah 6:9]
44. Bereşit Rabba.
45. Yoma, sayfa 37.
46. Şabat, sayfa 51.
47. [Berahot 46a.]
48. Tosefot, aynı adlı eserde.
49. Yafeh Toar, sayfa 279.