Saray, Avram’a “Hepsi senin yüzünden!” dedi. “Cariyemi koynuna ben verdim! Şimdi hamile olduğunu görüp bana saygısızlık ediyor. Tanrı seninle aramızda yargısını gerçekleştirsin!”
Saray, Agar’ın ne söylediğini duyduğunda çok incinmiş olsa da, Agar’ın seviyesine inmek istemediği için ona bir şey söylemedi. Bunun yerine, Avram’a yakındı.
Ona “Çekmekte olduğum ıstırabım nedeniyle, Tanrı seninle aramızda yargısını gerçekleştirsin” dedi.
Bu, bir hikaye ile açıklanabilir: İki kişi hapse atılır. Bir gün Kral, hapishanenin önünden geçerken mahkumlardan biri feryat etmeye başlayarak “Efendim, Kralım, bana merhamet et ve beni serbest bırak” der. Mahkumun yalvarışını duyan Kral mahkuma acır ve serbest bırakılmasını emreder.
İkinci mahkum Kral’ın geçmekte olduğunu bilmemektedir. Hücre arkadaşının serbest bırakılacağını öğrenince, yakınarak “Tanrı seni cezalandırsın. Kral’dan ikimizi serbest bırakmasını isteseydin, ben de bugün serbest kalacaktım. İki ayrı talep yerine, Kral’dan iki kişinin serbest kalmasını istemek daha kolaydır. Kral böyle bir emri bir kere verir. Bu nedenle sen benim daima hapiste kalmama neden oldun” der.
Saray da Avram’a benzer bir yakınmada bulunmuştur: “Tanrı’dan çocuk istediğinde bunu yalnız kendin için istedin. Dua ettiğinde, ‘bana çocuk vermedin’(Yaratılış 15:3) dedin. Bu nedenle şimdi senin bir çocuğun olacak, benim ise olmayacak. İkimiz için de dua ederek ‘bize çocuk vermedin’ demek çok mu zordu? Benim için de dua etseydin, sahip olacağın çocuk aynı zamanda benim de çocuğum olacaktı.
Ayrıca bir derdim daha var. Agar’ın benim aleyhimde konuştuğunu duyduğun halde sessiz kalıyorsun.”3
Talmud, Rav’ın öğrencisi Rav Huna’nın bir derse kemer yerine ip takarak girdiğini aktarır. Rav, Rav Huna’ya neden ucuz bir ip taktığını sorunca, Rav Huna Şabat hazırlıklarını satın almak için parasının olmadığını, bu nedenle Kiduş şarabı için kemerini sattığını söyler. Rav şöyle yanıtlar: “Daima en iyi ipeklerden kuşağa sahip olasın.”
Rav’ın kutsaması gerçek olur, kısa süre sonra Rav Huna en iyi kıyafetleri giymeye başlar. Rav onu görünce yakınarak, “Seni kutsadığımda, neden ‘senin de olsun’ demedin? Bu cömert bir andı bu kutsamaya ben de dahil oldurdum” der.4
Buradan önemli bir dersi öğreniriz. Bir kimse kadehini kaldırıp “Yaşama” derse, veya biri hapşırdığınızda size “İyi bir yaşama” derse, ona “Senin için daha fazlası olsun” veya “Senin için de” diye karşılık vermelidir. Genel olarak, birisi sizin için iyi dilekte bulunduğunda, ona aynı şekilde iyi dilekte bulunarak karşılık vermelidir.
Saray şöyle dedi, “Ben sana Agar’ı eşin olarak vermedim. Şimdi sanki o Hanım, ben cariyeymişim gibi böbürleniyor. Beni aşağılıyor, sen ise sessiz kalıyorsun.”
Saray öyle kötü hissetti ki, bilinçli olmadan ona “kötü göz” ile bakıp, onun düşük yapmasını sağlayacak biçimde, Agar’ı lanetledi.5
Bazıları Saray’ın “Tanrı seninle aramızda yargısını gerçekleştirsin!” dediğinde arkaya dönüp, Agar’ı işaret ettiğini söyler. [İbranice’de “seninle aramızda” anlamındaki “u-ben-eha (וּבֵינֶֽיֹךָ)” kelimesi eril haldeki “sen” anlamındaki “ךָ” içerir, bu nedenle Saray’ın bir erkeği işaret ettiğini belirtir. Kelimedeki ikinci yod (’) harfinin üzerinde bir nokta vardır “וּבֵינֶֽיֹךָ”] Bu nokta ikinci bir Yod harfi olarak okunabilir ve kelimenin dişil formda “u-ben-eyh” olarak okunmasını sağlayabilir. Bu da Saray’ın [aynı zamanda] Agar’ı işaret ettiğini belirtir.6
Başka bir görüşe göre, Saray yakınmamıştır, bunun yerine Avram’a tavsiyede bulunmuştur. Şöyle demiştir, “Tüm sıkıntılarım senin yüzünden. Biraz derman bulursun diye sana güvendim. Seninle yabancı topraklara gitmek için evimi ve aile ocağımı terkettim, bir sıkıntıdan diğerine gittim. Çocuk sahibi olamayacağımı anlayınca, cariyem Agar’ı sana kadın olarak verdim. Şimdi ise o bana saygısızca davranıyor ve beni saymıyor.
Tanrı bizim aramızda yargısını gerçekleştirsin. Ona dua et ki, benim acımı görsün ve bize merhamet etsin. Yeryüzü bizim soyumuzla dolsun. Paro’nun kızı ve Nimrod’un torunu – seni Ur Kasdim’de ateşli fırına atan aynı Nimrod’un torunu Agar’ın çocuklarına ihtiyacın olmasın. Böylesine kötü ebeveynlerden gelen bir kişiden, iyilik gelmez.”7
NOTLAR:
3. Bereşit Rabba.
4. Megila 27b.
5. Raşi.
6. Bahya.
7. Targum Yonatan.