YARATILIŞ 20.BÖLÜM
YARATILIŞ 20:1
Avraam oradan Negev ülkesine göç etti ve Kadeş ile şur arasında yerleşti. Gerar’ı devamlı ziyaret ederdi.
Daha önce Avraam’ın Hevron’da, yakın arkadaşı Mamre’nin evinde yaşadığını gördük. Şimdi Tora onun taşındığını haber vermektedir. Bunun için iki sebep vardı:
Birincisi, ovadaki şehirlerin başına gelen büyük felaket, yolcuları Hevroa’dan geçmekten caydırmıştı. Avraam, misafirsiz yaşayamayacağı için yabancılara misafirperverlik gösterebileceği başka bir şehre taşındı.¹
İnsanın sadece fırsat doğduğunda iyilik yapması yeterli değildir. O zaman bunları yapmak kolaydır; biri bundan kaçınırsa, kötü kabul edilir. Ancak kişi ortalamanın biraz üzerinde olmak istiyorsa, aktif olarak yapacak iyi işler aramalıdır.²
Örneğin, kişi yalnızca dört köşeli bir giysi giyiyorsa tsitsit [Bkz. Sayım 15:38] giymelidir. Bir kişinin normal giysisinin bizim ceketlerimiz gibi dört köşesi yoksa [teknik olarak tsitsit’ten muaftır]. Yine de, tsitsit emrini yerine getirmek için dört köşeli bir talit giymesi gerekir. Fanilasının üzerine ayrıca dört köşeli daha küçük bir giysi (Arba Kan’foth) giymelidir.4 Birinin çocuğu varsa, onu emirler konusunda eğitmelidir. Yaklaşık altı yaşına geldiğinde ve ebeveynleri onun için bir takım elbise ve gömlek5 yaptırdığında, ayrıca iki adet dört köşeli giysi (Arba Kan’foth) yapmalıdırlar ki, sürekli giyebilsin ve her hafta değiştirebilsin. İnsanlar normalde dört köşeli giysiler giymedikleri için muaf olduklarını söyleselerdi, kimse bu önemli emri yerine getirmezdi.
Avraam’dan kişinin aktif olarak iyi işler peşinde koşması gerektiğini öğreniyoruz. İnsanlar evinin önünden geçmiyorken misafirsiz yemek yemesinde bir sakınca yoktu. Ancak o şehirden taşınmış ve yolculara misafirperverlik gösterebilmek için ticaret yolu üzerinde bir yer aramıştır. Ambarlarının yiyecekle dolu olduğunu, ikram edecek misafiri olmadığını görünce çok üzülmüştür.
Avraam, halka nasıl hayırsever olunacağını öğretebilmek için, özellikle halkın fakirlere acımadığı bir şehir aradı. Bu nedenle Tora, onun “Negev ülkesine” göç ettiğini söyler. [Kelimenin tam anlamıyla Negev (נֶגֶב) kelimesi “kuru” anlamına gelir ve aynı anlama gelen Nagav (נגב) kökünden gelir.] Hem fiziksel hem de ruhsal olarak kuru bir topraktı çünkü insanlar iyilik yapmaz, başkalarına yardım etmeye çalışmazdı. Avraam, insanlara hayırsever olmayı öğretebilmek için bilerek böyle bir yeri seçmiştir.6
Avraam’ın Hevron’dan ayrılmadan önce Tanrı’dan izin alması gerekmemiştir. Masraflarının az olduğunu görmüştü; misafiri olmamasına rağmen zenginliği artıyordu. Bunu, Tanrı’nın, zenginliğiyle iyilik yapabilmek için fakir insanların olduğu bir şehre taşınmasını istediğinin ilahi bir işareti olarak kabul etti.7
İkincisi, yeğeni Lot’un kızlarına yaptığı korkunç şeyi bölgedeki herkes bildiği için taşınmıştır. Kendisini Sedom felaketinden kurtardığı için Tanrı’ya şükretmek yerine böylesine alçakça bir davranışta bulunmuştu.8
Avraam 25 yıldır Hevron’da yaşamasına rağmen ayrılmaya karar vermiştir.
[Tora’dan bundan sonra Lot’tan söz edilmez.] Avraam, Lot’u bir daha görmek istemediği için ondan ayrılmıştı. Leh Leha Peraşası’nda bahsedildiği gibi, Lot görünüş olarak Avraam’a benziyordu. Avraam, bu günahı kendisinin işlediğine dair söylentilerden kaçınmak için bölgeyi terk etmiştir.9 Negev’deyken, Avraam’ın seyahatleri onu başka bir ulusa ait olan Gerar’a getirmiştir. Burası, Avimeleh’in kralı olduğu Pelişti topraklarının bir parçasıydı.
NOTLAR:
1. Raşi.
2. Yafeh Toar, s. 301, Yazar’ın açıklamalarıyla.
3.[Yazar yine salyo terimini kullanır (s. 113a). Yukarıya bakınız, Bölüm 1, not 285.]
4. [Burada kullanılan Ladino kelimesi entari (אנטארי) Türkçe bir kelime olup iç çamaşırı olarak giyilen uzun bir kaftandır.]
5. [Buradaki Ladino salyo ve kamiza‘dır (קאמיזה). Kamiza İspanyolca’da camisa, bir gömlektir.]
6. Sifethey Kohen [Tora’da].
7. Kesef Mezukak.
8. Bereşit Rabba.
9. Sefer HaYaşar; Kesef Mezukak.