YARATILIŞ 17:15-22
Tanrı, Avraam’a “Eşin Saray – artık onu ‘Saray’ diye çağırma” dedi; “çünkü ismi [bundan böyle] ‘Sara’dır. Onu mübarek kılacağım ve sana ondan [doğacak] bir oğul vereceğim. Onu [ Sara’yı ] mübarek kılacağım ve o, uluslar [annesi] haline gelecek – halkların kralları ondan türeyecekler”. Avraam aceleyle yüzüstü yere kapandı ve güldü. “Yüz yaşındaki biri baba olabilir mi? Ya doksan yaşındaki Sara doğurabilir mi?” diye düşündü. Avraam, Tanrı’ya, “Keşke Yişmael Senin önünde yaşasa!” dedi. Tanrı “Yine de – eşin Sara sana bir oğul doğuracak; adını Yitshak koyacaksın” dedi. “Antlaşmamı, onun ardından gelecek çocukları için ebedi bir antlaşma olarak, onunla yerine getireceğim. Yişmael ile ilgili olarak da – seni duydum. Onu mübarek kıldım; onu verimli kılacağım ve sayıca çok çok artıracağım. On iki prense baba olacak ve onu büyük bir millet haline getireceğim. Ancak antlaşmamı, Sara’nın sana gelecek yıl bu vakitte doğuracağı Yitshak ile yerine getireceğim”. Onunla konuşmasını bitirdikten sonra, Tanrı Avraam’ın üzerinden yükseldi.
Tora şimdi bize Avraam’ın ismi nasıl değiştiyse, Sara’nın isminin de değiştiğini söylemektedir. Bugüne kadar Saray (שָׂרַי) olarak adlandırılmıştı, ama artık Sara (שָׂרָה) olarak adlandırılacaktır. Saray’ın, kelime karşılığı olan “benim prensesim”, evin tek hakimi olduğu anlamına gelir. Sara’nın kelime karşılığı olan “prenses” ise tüm dünyanın üzerinde hakim olacağı anlamına gelir.1 Herkes ona saygı gösterecek ve kimse ona gülmeye cesaret edemeyecektir.2
“Doksan yaşından olsa bile” dedi Tanrı, “Bir mucize yapacağım ve ona gençliğini vereceğim. Sonra, İsrael halkının kendisinden kurulacağı çocuğu dünyaya getirecek. Bu bir mucize olduğu için, onun bir çocuk dünyaya getirmesinin yeterli olduğunu düşünebilirsin, ama yaşı nedeniyle göğüsleri kurumuş olması nedeniyle çocuğu için bir süt anne tutması gerekecektir. Bu nedenle sana kendisinin emzireceğini söylüyorum (Bakınız: Yaratılış 21:7).”
Avraam bu haberi duyunca yere kapandı. Sevinçle gülerek, “Tanrı’nın benim için yaptığı iyiliğe bak. Bu benim için çok şaşırtıcı olmayabilir, ama Sara doksan yaşına geldi; onun bir çocuk sahibi olması nasıl mümkün olabilir?” dedi.3
Daha önceki nesiller beş yüz yaşında bile çocuk sahibi olsalar da (bakınız Yaratılış 5:32), Avraam’ın zamanında, insan bünyesi çoktan büyük derecede zayıflamıştı. Bunu, Avraam’ın babası Terah’ın sadece 205 yıl yaşamasında görürüz (Yaratılış 11:31), yine de insanlar çok yaşlı bir insanı tarif etmek istediklerinde, bir abartma ifadesi olarak “Terah kadar yaşlı” derler. Adam veya Noah zamanından, bin yıla yakın süre yaşamış olan birini örnek vermek daha mantıklı olurdu. Terah’ın ilerlemiş yaşı çok daha görünür durumdaydı, o güne dek, insan bünyesi zayıflamaya başlamıştı. Bu nedenle Avraam bunu umut etmenin çok fazla olduğunu düşündü, böyle büyük bir ödülü beklemediğini söyledi.4
Bu nedenle Avraam, “Yişmael Senin önünde yaşasa yeterli olacaktır. Yişmael’in yaşaması ve Tanrı’dan korkan biri olarak büyürse sevincim büyük olacaktır” dedi.5
Tanrı, “Sünnet antlaşmasının devamı Yitshak’ın soyu aracılığı ile olacaktır. Yişmael için bir talepte bulunduğun için, O da başarılı olacak. Başarısı o kadar büyük olacak ki, bir kişi onu rüyasında görse, dualarının kabul edileceğine emin olacaktır.6 Meleğin Agar’a söylediği gibi, Yişmael’in soyundan on iki prens geleceğini ve büyük ulusların babası olacağını vaat ediyorum. Yişmael için ne vaat ettiğimi gördüysen, Yitshak için ne kadar fazlasını yapacağımı anlayabilirsin” dedi.
Böylece, İlahi Kutsiyet mesajını tamamladı ve yükseklere döndü.
Tanrı’nın Yişmael ile ilgili verdiği vaatin yerine gelmesi 2333 yıl sürdü. [Tanrı, Avraam’a İbrani takvimine göre 2047 yılında (M.Ö. 1715) konuştu ve İslam 2333 yıl sonra yaklaşık M.S. 620’de başladı. İslam aracılığı ile Yişmael’in soyundan gelen Araplar, dünya çapında bir güç haline geldi. (Çeviren’in Notu)] Tüm bu zaman boyunca, dünyaya hükmedecekleri zamanın gelmesini beklediler.7
Biz, Yisthak’ın soyundan gelenler, elbette ki iyi olanı umut etmeliyiz ama günahlarımız bunun ertelenmesine neden olmaktadır. Eğer tümüyle tövbe edersek, Tanrı’nın bizi kurtaracağına ve doğuşta kazandığımız hakkımızı vereceğine inanıyoruz.
Tora, “Onunla konuşmasını bitirdikten sonra, Tanrı Avraam’ın üzerinden yükseldi” diyerek bitirmektedir. Bu, gereksiz bir ifade gibi görünmektedir, çünkü; İlahi Kutsiyet’in Avraam’a olan konuşmasını tamamladıktan sonra ayrıldığı açıktır. Ama gerçekte, Tora bize terbiyeli olmayı öğretmektedir. Bir kişiyle konuştuktan sonra, o kişi sizden daha alt derecede olsa bile, konuşmayı bitirir bitirmez yanından ayrılmalıdır. Bunu, Tanrı’nın Kendisi’nin Avraam ile konuşmasını tamamladıktan sonra ayrılmasında görürüz.8
NOTLAR:
- Raşi.
- Yafeh Toar, sayfa 274.
- Targum.
- Raşi, Yazar’ın kendi eklemeleri ile.
- Raşi.
- Berahot, Bölüm 9. [Bu, kelime anlamı olarak “Tanrı duyacak” anlamına gelen Yişmael’in ismi (Yişma-el) üzerinde yapılan bir kelime oyunudur.]
- Bahya. Ayrıca bakınız Yafeh Toar, sayfa 274.
- Bereşit Rabba.