Avram’ın sürü çobanları ile Lot’unkiler arasında sürtüşme başgösterdi. Kenaaniler ve Periziler bu dönemde ülkede oturuyorlardı.
Avram ve Lot, amca ve yeğenlerdi ve çok sayıda çiftlik hayvanına sahiptiler. Birlikte kalmaları sıkıntılı olsa da Avram Lot’u terk etmedi. Ancak Lot, çobanları gibi kötüydü ve bir çekişmeyi ateşlediler.
Yukarıda, Noah Peraşası’nda, Avram ve Saray’ın kısır olduklarını ve çocuk sahibi olamadıklarını yazmıştık. Ayrıca, Tanrı’nın Avram’a bahşettiği berahalardan birinin Avram’ın soyunun Kenaan topraklarını miras almak olduğundan da bahsetmiştik. Lot’un çobanları kötü oldukları için, başkalarına ait topraklarda hayvanlarını otlatır ve bunun hırsızlık olduğunu düşünmezlerdi. Savları şuydu: “Tanrı zaten Kenaan topraklarını Avram’a verdi. Avram ise yaşlı ve çocuğu yok. Tanrı da bu yaşında onun kaderini değiştirecek gibi görünmüyor. Tanrı doğayı değiştirmez; Avram, bir katırdan daha fazla çocuğa sahip olamaz. Yarın, Avram öldüğünde, başka mirasçısı olmadığı için, Lot onun sahip olduğu her şeyi miras alacak. Aslında, tüm bu topraklar bize ait. Nerede istersek, hayvanlarımızı otlatabiliriz.”41
Buradaki mantığı anlamak biraz zordur. Toprakların şimdi Avram’a ait olduğunu söylersek, o halde çobanlar Avram’dan çalıyordur. Başka varisi olmasa da, hayatta olduğu sürece, onun izni olmadan malını almak yasaktır. Hiç kuşkusuz, sonunda mallarını miras alacak bile olsa, bir oğulun babasından çalması yasaktır. Bir oğul, babasının izni olmadan babasından almak üzere elini uzatırsa, bir hırsızdır ve günahı büyüktür. Bunun hakkında şöyle yazılmıştır, “Annesini ya da babasını soymayı günah saymayan, haydutla birdir” (Özdeyişler 28:24). Bu ayet, sonunda onun mallarını miras alacağını öne sürerek, babasından çalan bir kişi ile ilgilidir – başka herhangi bir hırsızdan daha az yıkıcı değildir.
Öte yandan, eğer toprakların henüz Avram’a ait olmadığını ileri sürerlerse, günahları daha büyük olacaktır. Birçok kişinin otlağını çalıyor olacaklardır.
Bu sav, Tanrı’nın Avram’a vaadini bildirirken kullanılan kelimeler ile ilgilidir: “Bu ülkeyi, senin soyuna vereceğim” (Yaratılış 12:7). Avram’ın başka soyu olmadığına göre, burada bahsedilen soy Lot olmalıdır. Avram, Lot’u oğlu gibi yetiştirmişti ve Lot’un çocukluğundan beri beraberlerdi. Dahası Lot, Avram’ın tek varisiydi. Tüm bu nedenlerden dolayı Lot, Avram’ın “soyu” kabul edilmeliydi. Tanrı’nın Kendisi Avram’a bu ülkeyi “soyuna” vereceğini vaat etmiş olduğu için, henüz Kenaanilerin elinde olsa da, bu ülkenin zaten Lot’a ait olduğu düşünülmeliydi. Lot’un savı buydu.42
Avram tüm meseleleri en katı dürüstlükte idare ederdi. Hayvanları otlaktan çıktıktan sonra, diğer insanlara ait tarlalarda otlamamaları için onlara ağızlık takılırdı. Çobanlarına ağızlıklarının çıkarılmamasını ve başkalarının tarlalarına girmemeleri talimatını vermişti. Sadece toplum kullanımına açık yolları kullanabiliyorlardı. Bu nedenle Avram’ın çobanları, Lot’un çobanlarını özel mülke girdikleri için kınadılar. Şöyle dediler, “Yaptığınız uygun değil. Avram, henüz Kenaanilerin ülkesinin sahibi değil ve biz de onların mülküne izinsiz girmiyoruz. Ülkenin sahibi hala onlar.”
Tora şöyle der, “Avram’ın sürü çobanları ile Lot’unkiler arasında sürtüşme başgösterdi. Kenaaniler ve Periziler bu dönemde ülkede oturuyorlardı.” Kenaaniler ve Periziler’in ülkede oturmalarının konu ile ilgisi yok gibi görünebilir. Tora’nın bu ifadeyi kullanmasının nedeni, Lot’un çobanlarının savını çürütmektir. Kenaaniler hala ülkenin sahibiydi; Avram yaşamı süresince ülkenin üzerinde hakkı yoktu.
Tanrı, Avram’a “Bu ülkeyi, senin soyuna vereceğim” demişti. [Bu ifade, ülkenin Avram’ın kendisine ait olmayacağını, ancak soyuna ait olacağını göstermektedir.] Tanrı, Her Şeye Gücü Yeten’dir ve eğer Avram’a soyunun bu ülkeyi miras alacağını vaat ettiyse, bu onun çocuklara sahip olacağının da vaatidir.
[Avram’ın çobanları şöyle dedi] “Avram’ın çocuklara sahip olacağına tam bir imanla inanıyoruz. Hayvanlarınızı özel mülkte otlatırsanız, bunun hırsızlıktan aşağı kalır bir yanı yoktur.”
Çobanlar arasındaki çekişme buydu. Tartışma Avram ve Lot arasında da devam etti, çünkü Lot’un çobanları özel mülk konusunda dikkatli değildi.
NOTLAR:
41. Bereşit Rabba.
42. Yafeh Toar, aynı yerde.