NOAH PERAŞASI
BÖLÜM 1
Bunlar, Noah’ın soyudur: Noah dürüst biriydi, kendi neslinde kusursuzdu. Noah Tanrı ile birlikte yürüdü.
Önceki peraşanın sonunda, Tora “Noah Tanrı’nın gözünde beğeni bulmuştu” (Yaratılış 6:8) demişti. Bu, onun Tufan’dan kaçmayı hak etmediğini [ama Tanrı’nın bir şekilde onu sevdiğini] ima edebilirdi. Tora bu nedenle bizi Noah’ın “dürüst” ve “kusursuz”1 olduğu konusunda bilgilendirmektedir.
Noah’ın zamanında herkes günahkardı; cinsel ahlaksızlığın yaygın olduğu zamanda, dürüst kişilerin günahkarlarla birlikte öldürüldüğü, hatta dürüstlerin önce alındığını belirten bir geleneğimiz vardır. Tora bu nedenle bize “Noah’ın Tanrı’nın gözünde beğeni bulduğunu,” [ve kaçtığını]; hala kusursuz bir aziz olduğunu bildirmektedir.
Noah’ın dürüstlüğü onun çağdaşları arasında iyi bilinmektedir. Onun ana uğraşılarından biri onlarla birlikte yolculuk yapmak ve onları yollarını değiştirmeleri için ikna etmekti. Hatta sedirler dikmiş, 120 yılını onlara bakarak, onları ahşap paneller olacak biçimde keserek, rendeleyerek ve sonunda gemiyi yaparak geçirdi. Bunu çok daha kısa sürede yapabilirdi ama insanların onun Tufan için yapmakta olduğu hazırlıkları görünce, yollarını değiştireceklerini düşünmüştü. Ama diğer kişiler onunla dalga geçerek, “Bu kadar büyük gemi ile ne yapacak?” demişlerdi. Onları ikna etmeye çalışmış ancak onu dinlememişlerdi.2
Tora bu nedenle, Noah’ın “kendi neslinde kusursuz” olduğunu söylemektedir. Bu onun günahsız olduğunu belirtmek için vurgulanmaktadır. Günahkar insanlar arasında yaşamış olmasına rağmen, yüksek ahlak standartlarını korumuştur. Bu bize ayrıca eğer Moşe ve diğer azizlerin zamanında yaşamış olsaydı, çok daha büyük bir kişi olacağını, çünkü; onun azmini kuvvetlendireceklerini söyler.3
Gökte bir yargı verildiğinde, hiçbir bireye ayrıcalık tanınan merhamet yoktur. Bu zaman İlahi öfke zamanıdır ve bir cemaat ya da büyük bir azizden gelmediği sürece dualar bile kabul edilmez. Toplu dualar her zaman kabul edilir ve yargı zamanında bile onlara merhamet bağışlanır.4
Bu, Tora’nın büyüklüğüne bir işarettir. Önceki peraşanın sonunda, Tora bize Tanrı’nın “Yaratmış olduğum insanoğlunu yeryüzünden sileceğim” (Yaratılış 6:7) söylediğini belirtmektedir. Sonra Tora “Noah Tanrı’nın gözünde beğeni bulmuştu” demektedir. Noah, Tanrı’nın gözünde o kadar önemliydi ki İlahi öfke zamanında bile ona merhamet edilmiştir. Kutsal Kitap, bunun nedeninin “Noah’ın dürüst biri, kendi neslinde kusursuz” olması olduğunu açıklamaktadır.5
[“Tarihler” kelimesi İbranice’de Toledot (תּוֹלְדֹת), sıklıkla “soy” anlamına gelir.] Bir anlamda Tora konuyu değiştirmektedir, önce “Bunlar, Noah’ın soyudur” demektedir, sonra Noah’ın kendisi hakkında konuşmaktadır. Bunun iki nedeni vardır. Birincisi, Noah’ın “dürüst” ve “kusursuz” olmasının onun yaşayan çocukları oluşudur. Onun büyük dürüstlüğü onun soyu olarak kabul edilmektedir. İkincisi, tüm dünyayı tekrar doldurduğu için, kendisi birçok insan kabul edilmektedir. [İlave özelliği onun “soyuydu.”]
İlk on nesilde yaşayanlar, “Adam’ın çocukları” olarak adlandırılır. Bundan sonra insanlık “Noah’ın çocukları” olarak adlandırılır. Noah, Tufan’dan kaçmaya ve tüm dünyayı tekrar doldurmaya layıktı.6
Yukarıda açıklandığı gibi, burada ayet şöyledir, “Bunlar, Noah’ın soyudur: Noah dürüst biriydi.” Bu ayet, çocuksuz insanlar için büyük bir teselli sağlamaktadır, çünkü; bir kişinin soyu, o kişinin hakiki dürüstlüğüdür.7
Kadiş
Bu doğru olmakla birlikte, çocuk sahibi olmak çok güzeldir, çünkü; çocuk sahibi olmak o kişiye manevi destek sağlayabilir ve onun cehennem yargısından kaçmasına yardım edebilir. Bir kişinin ölümünden sonra o kişinin çocuklarının ardından Kadiş söylemesi bunun için çok faydalıdır. Aşkenazlar ebeveynleri için Kadiş’i Şabat’ta ve bayramlarda bile söyler [bu günlerde yas tutmanın diğer işaretleri uygulanmaz], çünkü; Kadiş ebeveylerin ruhlarını yükseltebilir.8
Bir kişinin, çocuklarının bunu telafi edeceklerini düşünürek Tora’yı ve emirlerini yerine getirmeyi ihmal etmemesi gerekir. Bir kişi cehenneme girdiğinde, onu hemen terk edemez. Görevli olanlar çok güçlüdür; o kişi cehennem yargısından kaçmak için iyi bir savunmaya sahip olduğunu düşünse bile, görevliler bunu yıkmayı iyi bilirler, ta ki kişi onların haklı olduğunu kabul edene dek.
Tanrı, kimsenin çocuklarına bel bağlamasını istememektedir. Dünyamızda bile, bir kişi servetini kaybettiğinde, onlar için birçok iyi iş yapmış olmasına rağmen çocuklarından yardım görmemektedir. O halde, nasıl öldükten sonra çocuklarının ona yardım etmesini bekleyebilir? Çocukları hemen unutacak ve onun olumsuz durumu ile ilgilenmeyeceklerdir. Yedi günlük yas dönemi sona erdiğinde, yeniden işlerine dönecekler ve onları bu dünyaya getiren ebeveyni düşünmeyeceklerdir.
Bir çocuk günde üç kez Kadiş söylese bile, eğer söylediklerine dikkat göstermiyorsa bunun az yararı olur. Bu durum, bir kral tarafından hapsedilen bir kişiye benzer. Açıktır ki, onun serbest kalması için bir kişin yeterli etkisi olmayacaktır. Sadece önemli bir kişi, Kral’ın saygı duyduğu bir kişi bu duruma etkide bulunabilir. Kadiş’in etki oluşturabilmesi için, oğulun Tanrı’nın gözünde belirli bir statüye sahip olması gerekir. Bunun yanında, kimsenin ne kadar yaşayacağı bilinmemektedir; çocuk ebeveyninden önce ölebilir.
Midraş şunu öğretir; bir azizin çocuğu öldüğünde, azizin gözlerinin dolar ve Tanrı onu teselli eder, ve şöyle der, “Niçin ağlıyorsun? Eğer bunun nedeni bu dünyada meyveni bırakamamak ise, bak, senin çocuklarından daha iyi meyven var. Bu meyve, yapmış olduğun iyi işler, çalışmış olduğun Tora ve Tora bilginlerine vermiş olduğun destekten oluşur.”9
Rabbi Hiya şu soruyu sordu, “Günahsız bir kişiyi düşünün. Gece ve gündüz Tora çalışmaktadır. Ne zaman iyi bir iş yaparsa, bunu Tanrı için yapmaktadır, başka bir amacı yoktur. Ama çocuğu yoktur. Bu kişinin Gelecek Dünya’dak durumu ne olacaktır?”
Rabbi Yosi yanıtladı, “Yapmış olduğu iyi işler ve çalışmış olduğu Tora onu Gelecek Dünya’da korur.”10
Rabbi Yohanan’ın on çocuğu olduğunu ve tümünün öldüğünü görürüz. Rabbi Hezkiya’nın da çocuğu yoktu. Ama bu kişiler tamamen dürüst oldukları için Gelecek Dünya’yı hak etmektedir.
Tora bu nedenle şöyle der, “Bunlar, Noah’ın soyudur: Noah dürüst biriydi.” O’nun gerçek soyu yapmış olduğu iyi işler ve emirleri yerine getirmesiydi. Hiçbir çocuk bunlardan daha iyi değildir.
NOTLAR:
- Toledot Yitshak, Bereşit Peraşası’nın sonu.
- Sanhedrin, Bölüm 10. Karşılaştır. Tzedah LaDereh.
- Bereşit Rabba; Raşi.
- Zohar, VeYera.
- Zera Berah, Bölüm 1.
- Zohar, sayfa 60.
- Tanhuma; Raşi.
- Naggid U’Metzaveh.
- Karşılaştır. Raanah (Rabbi Eliyahu ibn Hayim).
- Zohar, VaYeşev.