BÖLÜM 8
Yaratıldıklarında, göklerin ve yeryüzünün türevleri/tarihleri bunlardı. Tanrı’nın yeryüzü ve gökleri tamamladığı/yaptığı günde,
Tora’da Toledot (תֽוֹלְד֧וֹת) kelimesi [tarihler veya kayıtlar anlamında] burada iki kez Vav (ו) harfi ile yazılmıştır. Tora’da sadece burada böyle bir yazım vardır. Diğer tüm yerlerde sadece tek Vav harfi ile yazılır, ya ilk Vav harfi eksiktir (תֽלְד֧וֹת) ya da ikinci Vav harfi eksiktirתֽוֹלְד֧ת .1 Bunun nedeni ileride Bölüm 10’da anlatılacaktır.
Tora’da, BeHiBaram (בְּהִ֣בָּֽרְאָ֑ם) [“yaratıldıklarında” anlamındadır] kelimesi biraz küçük bir He (ה) harfi ile yazılır. Bu, fiziksel dünyanın He (ה) harfi ile yaratılmış olduğunun dolaylı bir anlatımıdır.
He (ה) harfinin üzerinde küçük bir açıklık, alt kısmında daha büyük bir açıklık vardır. Harfin alt kısımdaki açıklık, bu yol ile kötü insanların cehenneme indikleri açıklıklığı ima eder.2 Burası evrenin altında karanlık bir yer olup her türlü ışıktan yoksundur.
Bu, aynı zamanda Tanrı’nın tüm dünyayı herhangi bir çaba göstermeden yarattığına işaret eder. He (ה) harfinin “h” sesi vardır ve bu ses dilin herhangi bir hareketi olmadan çıkarılır. Tanrı için tüm evrenin yaratılması bu harfi söylemek kadar kolaydı.3
He (ה) harfinin üzerinde de küçük bir açıklık vardır. Bu, insana iyiyi ve kötüyü yapmaya zorlandığını düşünmemesini belirtir. [İki açıklık, biri üstte, biri altta, insanın her iki yönde de gidebileceğine işaret eder.] He harfi şöyle der, “İstediğinizi yapın. Kimse sizi hiçbir şeyi yapmanız için zorlamıyor. Ancak, Gelecek Dünya’da yargılanacaksınız.”
Tora yazılırken, söz konusu He harfinin üzerinde küçük bir “taç” bulunur. Bu, günahkar kişiye o kadar çok kötülükten sonra bir çare olmadığını düşünmemesini öğretir. Yaptıklarından sonra samimiyetle tövbe ederse, bunun Tanrı’nın gözünde çok değerli olduğunu anlamalıdır. He harfinin üzerindeki taç, Tanrı’nın tövbekar olan kişiye vereceği tacı ima eder.
Bilginlerimiz ayrıca, BeHiBaram (בְּהִ֣בָּֽרְאָ֑ם) kelimesinin [“yaratıldıklarında” anlamındadır] dünyanın Avraam’ın hatrına yaratıldığına dair bir imayı içerdiğini söyler. Bu kelimenin harfleri yer değiştirilirse, “Avraam aracılığı ile” anlamındaki BeAvraham (בְּאַבְרָהָם) kelimesi oluşur.4
Bu, dünyanın iyi eylemler ve insanların birbirine göstermiş olduğu iyi davranışlar vasıtası ile ayakta kaldığı anlamına gelir. Avraam, her zaman iyi davranışlarda bulunmuş ve insanlar için iyi olanı yapmak istemiş olduğu için, Tora bu dolaylı anlatım için onun adını kullanır.5
“Tanrı’nın yeryüzü ve gökleri yaptığı günde” ifadesi, Tanrı’nın ismi Tetragrammaton’un (יהוה) Tora’da ilk kez kullanıldığı yerdir. Bundan önce sadece Tanrı’nın Elohim (אֱלֹהִ֑ים) ismi kullanılmıştır.
Elohim isminin öncelikle kullanımı, yaratılışın bir amacının Tanrı’nın büyüklüğünü, bir dünyayı varlığa getirme ve birçok türdeki şeyleri yaratma gücüne sahip olduğunu göstermek içindir. Bu, inançsız kişilerin dünyanın kendi kendini yönettiği iddiasının aksini gösterir. Bu nedenle Tora, büyük kuvvet ve güç anlamını çağrıştıran Elohim kelimesini kullanır.6
Ancak, Tetragrammaton ismini [sonsuzluğu çağrıştırır], ölüp bozunan, bu nedenle de ancak geçici olan yaratılışın öğeleri üzerine kullanmak uygun olmayacaktı. Bu nedenle, ancak yaratılışın tümü tamamlandıktan sonra Tora şöyle demektedir: “Tanrı’nın (יהוה) yeryüzü ve gökleri yaptığı günde.” Tetragrammaton sadece daimi olan yer ve göklere ilişkin olarak kullanılır.7
Tora’nın kendisinin Tanrı’nın ismini kullanmada ne kadar dikkatli olduğunu görerek, O’nun ismini boşa kullanmamanın ne kadar öneml olduğunu anlarız.8 Bu konudan daha önce Bölüm 1’de bahsedilmişti. Cinler (Şedim) bile, Tanrı’nın ismini boşa telaffuz etmeme konusunda çok dikkatlidir.9 Tanrı’nın ismi ne İbranice’de ne de başka bir dilde gevşek biçimde kullanılmamalıdır.10
Tora’nın ilk ayetinde, “Başlangıçta Tanrı gökleri ve yeryüzünü yarattı”, gökler yeryüzünden önce geçer. Bu ayette ise, “Tanrı’nın yeryüzü ve gökleri yaptığı günde”, yeryüzü göklerden önce geçmektedir.
Bunun bir nedeni, iyi bir Yahudi’nin sadece et ve kandan oluşsa bile, Tanrı’nın gözünde O’nun göklerdeki meleklerinden daha değerli olduğunu öğretmektir. [Gökler ve yer başlangıçta yaratıldığında gökler daha önemliydi, bu nedenle ondan önce bahsedilmektedir.] Ancaki Adam yaratıldıktan sonra, yeryüzü daha önemli hale geldi, [bu nedenle önce o belirtilmiştir.] Artık, yeryüzü meleklerin bulunduğu göklerden daha üstündür.11
Ayrıca bir ayette göklerin, diğer ayette yeryüzünün önce geçmesi, her ikisinin aynı anda yaratıldığını öğretir. Gökler, Tanrı’nın “sağ eliyle” yaratılmış, yeryüzü ise “sol eliyle” yaratılmıştır. Ancak,, her ikisi aynı anda yaratılmıştır.12
NOTLAR:
- Toledot kelimesinin ilk Vav harfi eksik olarak kullanıldığı ayetler, Yaratılış 36:1, 36:9, 37:2, ikinci Vav harfi eksil olarak kullanıldığı ayetler, Yaratılış 5:1, 6:9, 10:1, 11:27, Çölde Sayım 3:1, her iki Vav harfinin kullanılmadığı ayet Yaratılış 25:12’dir. Toledot kelimesinin her iki Vav harfinin bulunduğu biçimde kullanıldığı tek yer Rut 4:18’dir. Bak: Bölüm 10, Not 17.
- Bereşit Rabba 13. Karşılaştır. Minahot, Bölüm 3.
- Bahya; Bereşit Rabba 12.
- Zohar 2:79.
- İkkarim 1:11. Ayrıca bak 1:3.
- Zohar Hadaş, sayfa 11.
- Bak: Zohar, Mişpatim, sayfa 113; Zohar, Yitro.
- Megilla, Bölüm 1.
- Keneset HaGedolah 14.
- Ahavat Tzion
- Zohar, Yitro.