Lot gözlerini kaldırdı ve tüm Yarden Ovası’nın, Tsoar’a kadar, tıpkı Tanrı’nın bahçesi gibi, tıpkı Mısır ülkesi gibi tamamen sulak olduğunu gördü – bu, Tanrı Sedom ve Amora’yı yok etmeden önceydi. Lot kendisine tüm Yarden Ovası’nı seçti. Lot doğudan yola çıktı ve ikisi ayrıldılar. Avram Kenaan Ülkesi’nde otururken, Lot Sedom’a kadar çadırlar kurarak, ovanın şehirlerinde yaşadı. Ancak Sedom insanları Tanrı’ya karşı çok kötü ve günahkardılar.
Lot, kötü olduğu için, oradaki herkesin kötü olduğu bir yeri seçti.49
Sedom halkının ahlaksızlığı üç günah ile bağlantılıydı: putperestlik, cinsel uygunsuz davranışlar ve kan dökme.
Tora, konu ile ilgisiz olmasına rağmen, bize Sedom halkının “Tanrı’ya karşı çok kötü ve günahkar” olduğunu söylemektedir. Bu bize Lot’un açıkça günah işleyebileceği en kötü yeri seçtiğini öğretmektedir, çünkü; herkes ona benzer olacaktı.50
Bunun bize öğrettiği başka bir ders, ne zaman kötü bir insandan bahsedilse, hemen onun kötülüğünden bahsedilmesi gerekliliğidir. Bu nedenle Tora, Lot’un Sedom’a kadar çadır kurduğundan bahseder bahsetmez, onların kötülüğünden de bahsetmektedir.51
Lot, Avram’dan ayrıldığında, kötülüğü onun ne Avram ne de Tanrı ile bir ilgisinin olmasını artık istemediğini açıkça ifade etmesine neden oldu. Bu, şu ayette işaret edilmiştir, “Lot doğudan yola çıktı” [İbranice’de, Doğu anlamına gelen kedem (קֶּ֑דֶם) kelimesi, aynı zamanda “önce” demektir. Kedem kelimesi bu nedenle aynı zamanda Tanrı’yı da ima etmektedir, çünkü O her şeyden “öncedir.”] Bu ayet mecazen şöyle ifade edilebilir, “Lot, her şeyden önce Olan’dan ayrıldı,” [yani Tanrı’dan].52
Lot o kadar kötüydü ki, Avram ile birlikte olduğu sürece Tanrı, Avram’a konuşmadı.53
Tanrı, Avram’a şikayet ederek, “ ‘Bu ülkeyi, senin soyuna vereceğim’ diye söz verdim. Benim sözüme inanmalıydın. Lot’u bu kadar onurlandırman ve gözünü ondan ayırmaman, Lot’u asla sahip olmayı umut etmediğin oğlun gibi el üstünde tuttuğunu göstermektedir. Lot yeğenin olsa da, onu yanına almaman gerekirdi.”
Bununla ilgili olarak Tanrı ve melekler arasında tartışma oldu. Melekler, Lot ile birliktelik kurduğu ve ona bir arkadaş veya kardeş gibi davrandığı için Avram’ın ölmeyi hakettiğini söyledi. Bu nedenle, Lot’un Avram’la birlikte olduğu tüm süre boyunca İlahi Mevcudiyet Avram’ı terk etti.54
Bununla birlikte Avram, Lot’a ayrılmasını söylediğinde; Tanrı, Avram’a kızdı. Dedi ki, “Lot kötü biri olsa da, onunla konuşmalı ve onu düzeltmeliydin. Lot kötü biri olsa da ve onunla birlikte olmaman gerekse de, onunla kendin arasında bu kadar büyük mesafe koymamalıydın, onu kuzeye, kendin güneye gitmemeliydin. Senin iyi davranışlarını görecek kadar onu yakınında tutmalıydın; belki sonunda seni taklit etmeyi öğrenecekti. Şimdi çok uzakta olduğu için, tüm hayatı boyunca kötü biri olarak kalacak.”
Bu, bir kişinin akrabalarına, yoksul ve mazlum olsalar da, daima yakın olması ve onları reddetmemesi gerektiğini öğretir. Lot onun yanındayken Tanrı, Avram’a konuşmadıysa bile, Lot’u bu kadar çok itmesi nedeniyle; Tanrı, Avram’a kızgındı.
NOTLAR:
49. Bereşit Rabba.
50. Tosafot, Nazir 23b, Le Taavah; Zohar, sayfa 64.
51. Raşi.
52. Bereşit Rabba; Zohar.
53. Bereşit Rabba.
54. Yafeh Toar, sayfa 247.