Avram Lot’a “Seninle aramda ve benim çobanlarımla seninkiler arasında lütfen sürtüşme olmasın” dedi. “Ne de olsa biz kardeş kişileriz. İşte tüm ülke önünde. Lütfen benden ayrıl. Sola gidersen sağa, sağa gidersen sola gideceğim”.
Sonra Avram, Lot’tan ayrılmaya karar verdi. Bu kararının dört nedeni vardı:
- Avraam, yerli halkın kendisinin ve Lot’un ne kadar çok hayvana sahip olduğunu görüp, onları kovmaları ya da mallarını almak için onları öldürmeleri konusunda endişeliydi. O günlerde gelenek, tüm otlağı bitirip, hiç ot bırakmayıp yeni bir yere geçmekti. Avram, [kendisinin ve Lot’un sürülerinin sayısının yerli halkı telaşlandıracağı] konusunda kaygılıydı.43
- Anlaşmazlık, birçok kötülüğe neden olur. Lot çok inatçıydı ve Avram sürekli onunla ihtilaf içindeydi.
- Avram ve Lot’un dış görünüşleri çok benzerdi; bu nedenle, Avram yeğeniyle aynı yerde kalmak istemedi. Aralarındaki çekişmeyi duyan insanlar, özel mülkte otlatmak konusunda kaygı taşımayan kötü kişinin Avram olduğunu, kötü davranışları nedeniyle Avram’ı kınayan kişinin ise Lot olduğunu düşünüyordu.44 Tora, bu nedenle Avram’ın “Seninle aramda ve benim çobanlarımla seninkiler arasında lütfen sürtüşme olmasın. Ne de olsa biz kardeş kişileriz.” dediğini aktarmaktadır. Noah Peraşası’nın sonunda, Avram’ın Lot’un amcası olduğunu görmüştük. Şimdi nasıl olur da kardeş olduklarını söylemektedir? Bunun yanında, Lot kötü bir kişiydi; Avram nasıl olur da ona “kardeş” diyebilir?
Avram’ın Lot’a “kardeş” demesinin nedeni fiziksel benzerlikleridir. Görünüşlerindeki benzerlik, aralarındaki çekişmeyi Avram için daha zor hale getirmiştir. İnsanlar hangisinin dürüst hangisinin kötü olduğunu karıştırmıştı. Avram, Lot ile birlikte kalırsa, itibarlı isminin bozulacağından endişe duymuştu.45
4. İlahi ilham ile (Ruah Akodeş), Avram, Lot’un soyunun, Amon ve Moav’ın, Tanrı’nın gözünde kötü olacağını gördü. Daha sonra, bu ulusların Yahudiliğe geçiş yapsalar bile İsrail ulusu ile evlenmelerini yasaklandığını görürüz (Yasa’nın Tekrarı 23:4). Avram, Lot’a “Lütfen benden ayrıl” dediğinde tam olarak söylediği hipared na me-alay (הִפָּ֥רֶד נָ֖א מֵֽעָלָ֑י)’dir. Hi-pared (הִפָּ֥רֶד) kelimesi pirdah kelimesi (פִּּרְדָה) ile ilişkilidir, bu kelime katır anlamına gelir [kısır melez bir hayvandır]. Nasıl ki bir katır çocuk sahibi olmaya uygun değildir, Amon ve Moav da İsrail ile evlenerek çocuk sahibi olmaya uygun değildir.46
Bu dört neden sebebiyle Avram, Lot’a ayrılmasını söyledi. Çünkü, onun kötülüğüne katlanamıyordu.
Avram sonra Lot’a şöyle söyledi, “Seninle ayrılmamız ve farklı yönlere gitmemiz konusunda seninle bir anlaşma yapacağım. Ben sağa gideceğim, sen de sola. Hiçbirimiz doğuya ya da batıya gitmek için yerimizden ayrılmayacağız. İkimiz de belirli bir yere bağlı olacağız.”
Böylece, Avram güneye, Lot ise kuzeye gitti.47
Bazıları, Avram’ın söylediğinin anlamının şu olduğunu söyler: “Sağa yani güneye gitmek istersen, sola yani kuzeye gitmek zorundasın . Çok sayıda sürüye sahip olduğum için, güneyde kalmak istiyorum.”48
NOTLAR:
43. Ramban.
44. Raşi.
45. Yazar’ın kendi görüşü.
46. Yafeh Toar, sayfa 246.
47. Adı geçen eserde.
48. Bahya.